“Mararka qaar, qofka aad ugu baahan tahay inaad hadal la yeelato waa adiga laftaada.”

Horudhac:

Inaad naftaada la hadasho waxay u eg tahay wax fudud – laakiin waa midka ugu adag mararka qaar. Noloshu waxay mararka qaar naga dhigtaa dad cararaya, xanuunsan, ama shaki ku jira, balse haddana u baahan in la xasuusiyo in ay yihiin kuwo leh qiimo, ujeeddo iyo awood. Maanta, waxaan doortay inaan fariin u diro nafteyda — waana farriin aad adiguna naftaada u diri karto.

Nafteyda qaaliga ah,

Waxaan kuu dirayaa farriintan aniga oo fadhiya meel degan, xilli aan dib u milicsanayo socdaalkii dheer ee aan nolosha ku soo maray. Ma ahan farriin eedeyn ah, mana ahan mid toos kuu amaanaysa – waa mid dheellitiran. Waa mid aan isku dayayo inaan kugu xasuusiyo inaad tahay muhiim, qiimo leedahay, oo aad ku filan tahay sida aad tahay.

Waa run, marar badan ayaan kaa aamusay. Waxaan kuu ogolaaday inaad xanuunto adiga oo aanan kuu hadlin. Waxaan kaa laabtay marka aad u baahnayd garab, kalgacayl iyo hadal wanaagsan. Waxaan u muuqday in aan ahay qof kula jooga mar kasta, balse dhab ahaantii mararka qaar, waan kaa maqnaa. Waan ka xumahay. Waan ogahay in aad u qalantay taageero, dulqaad iyo rajo — balse inta badan waxaan kaa sugayay inaad adigu is-qabato oo aad iska adkaysato.

Nafteyda, hadda waxaan ogahay qiimahaaga. Waxaan arkaa xooggaaga. Waxaan xasuustaa marar badan oo aad adkeysatay xilli aduunka uu kaa dhamaaday, balse aad wali u istaagtay sidii geed aan jabin. Waxaa jirta xoog kuu gaar ah – mid aan la arki karin balse la dareemi karo. Xoog ka yimid runtaada, riyadaada, iyo rabbitaankaaga ah inaad horay u socoto xitaa marka lugahaagu daalaan.

Waa run, waqtiyo ayaa jiray oo aad ilinta qarisay, afka dhoolla ka muujisay adigoo qalbigaagu la ooyayo. Waxaa laga yaabaa in dad badan aysan dareemin culayskaaga, sababtoo ah adigu uma ogolaaneen inay arkaan. Laakiin maanta waxaan kuu sheegayaa: ma aha ceeb inaad daciif noqoto. Ma aha ceeb inaad nasato. Ma aha ceeb inaad tiraahdo “ma awoodi maanta.”

Nolosha waa safar adag. Ma jiro qof si buuxda u fahmi kara waxa aad soo martay. Laakiin anigu waan ogahay. Waxaan la socday waliba daqiiqad kasta. Waxaan garanayaa sida aad ugu dadaashay inaad dadka farxad u keento xitaa marka aad quus ka ag dhow dahay. Waxaa laga yaabaa in dad badan aysan kugu arkin geesinimadaada, balse anigu waan arkaa. Geesinimadu waa in aad iska soo qaaddo marka aad jabto. Waa inaad dib isugu kalsoonaato markaad is dhaliisho.

Waxaan rabaa inaan kuu ballan qaado waxyaabo dhowr ah maanta:

Waxaan ballan qaadayaa inaan kuu naxariisto marka aad khalad gasho. Inaan kugu taageero halkii aan kaa canaanan lahaa. Inaan kuu oggolaado inaad barato, khaldanto, horumar samayso – si tartiib ah.

Waxaan ballan qaadayaa inaan kuu sameeyo meel aad ku nasato, maskaxda iyo qalbigaba. Meel aan ka saari doono cabsi, shaki iyo walwal. Waxaan rabaa inaad dareento amni gudaha ah – mid aan ku siin karo adigoo ku kalsoon in aad tahay qof qiimo leh, xitaa marka aad dareento in aad waxba ahayn.

Waxaan sidoo kale kuu ballan qaadayaa inaan kuu sheego marka aad u baahan tahay nasasho. Inaan kuu sheego in aysan jirin wax ka muhiimsan caafimaadkaaga. Shaqooyinka way sugi karaan. Dadku way garan doonaan. Waxa aan rabno in aan gaadhno wuu iman karaa hadhow. Laakiin haddii aan adiga kaa lumin, dhammaan waxyaabahaas waa wax aan macno lahayn.

Waxaan ogahay in aad leedahay riyooyin badan. Qaarna laga yaabee inay weli yihiin qarsoodi, ama aan wali la qorin. Maanta waxaan kuu oggolaanayaa inaad rumaysato. Ha u ogolaan qof inuu yiraahdo waa dan yar ama waa mid aan suurto gal ahayn. Riyadaada waa qayb ka mid ah naftaada – yaanay cid kale u go’aamin waxa ay ka dhigan tahay.

Nafteyda, waxaad u qalantaa in lagu jeclaado. Adigoon wax qarin, adigoon wax iskaga dhigayn, adigoon is beddelin si aad qof kale u raalligeliso. Waxaan rabaa inaad ogaato in jacaylka runta ahi uu bilaabmo marka aad adigu naftaada si daacad ah u jeclaato.

Qofna kama sugin ogolaansho inaad qorraxda nolosha ka qayb qaadato. Dhibka aad soo martay kama dhigna in aad u qalanto mugdi. Weligaa ha hilmaamin: waxaad tahay qof weyn, adigoo waliba wali koraya, baranaya, bogsanaya.

Haddii aad maanta la dhibtooneyso xasuus, niyad jab ama shaki, waxaan ku leeyahay: waa caadi. Waa bini’aadannimo. Laakiin mar kasta xasuuso, dhabarkaaga ayaa toosan, wadnahaagana waa weyn yahay.

U gudub maalin walba adigoo og in aad leedahay iftiin gaar ah. Ha is barbar dhigin kuwa kale – sababtoo ah waxaad ku socotaa waddo kuu gaar ah. Ku kalsoonow tillaabooyinkaaga, xitaa haddii ay yihiin kuwa gaagaaban. Guusha dhabta ah ma ahan in aad si dhakhso leh u tagto, ee waa in aad sii socoto adigoo aan ka harin naftaada.

Ugu dambayn, waxaan ku leeyahay: Waad ku filantahay. Sida aad tahay. Meesha aad joogto. Qalbiga aad sidato.

Waan ku garab taaganahay – adigaa ah saaxiibkayga ugu dhow.

Gunaanad:

“Weligaa ha hilmaamin: naftaada waxaad siisaa jacaylka aad ugu baahantahay adigoo aan sugayn cid kale.”